Jak rozpoznać szerszenia azjatyckiego i chronić pszczoły

Szerszeń azjatycki (Vespa velutina) to inwazyjny gatunek szerszenia, który w ostatnich latach pojawia się również w Europie. Gatunek ten pochodzi pierwotnie z Azji Południowo-Wschodniej, ale z powodu globalizacji i szlaków handlowych rozprzestrzenił się także poza swoje naturalne środowisko. W tym artykule dowiesz się, jak wygląda szerszeń azjatycki, jakie niesie zagrożenia, gdzie można go znaleźć i jak postępować w przypadku jego obecności.

Jak wygląda szerszeń azjatycki?

Szerszeń azjatycki jest mniejszy niż nasz rodzimy szerszeń europejski. Dorasta do długości około 2,5–3 cm. Ciało ma ciemnobrązowe do czarnego z cienkim żółtym paskiem na odwłoku, odnóża są żółtawe, a głowa pomarańczowo-brązowa. Dzięki tym cechom można go odróżnić od zwykłych szerszeni lub os.

Jakie zagrożenia stwarza szerszeń azjatycki?

Szerszeń azjatycki jest drapieżnikiem wielu gatunków owadów, zwłaszcza pszczół, co stanowi zagrożenie dla zapylania roślin i pszczelarstwa. Zagrożenia obejmują:

• Ataki na ule pszczele: Szerszenie polują na pszczoły przy wejściu do ula, co osłabia całe kolonie.
• Zaburzenie bioróżnorodności: Polowanie na rodzime gatunki owadów może zaburzyć równowagę ekologiczną.
• Zagrożenie dla ludzi: Choć nie jest agresywny wobec ludzi, po zakłóceniu gniazda może zaatakować. Jego żądło jest bolesne i niebezpieczne zwłaszcza dla alergików.

Gdzie występuje szerszeń azjatycki?

Najczęściej buduje gniazda wysoko w koronach drzew, ale może się też pojawiać na strychach, w altanach lub gęstych krzewach. Obecność została potwierdzona w niektórych krajach europejskich, w tym we Francji, Hiszpanii, a coraz częściej także na Słowacji i w Czechach.

Ciekawostki o szerszeniu azjatyckim

• Gniazda mogą osiągać nawet 80 cm i zawierać tysiące osobników.
• Do Europy został prawdopodobnie zawleczony w kontenerze z towarem z Chin.
• Szerszeń azjatycki poluje głównie na owady latające, a pszczoły stanowią znaczną część jego diety.
• Rozprzestrzenianie: Gatunek ten rozprzestrzenia się szybko – co roku powstają nowe kolonie w nowych rejonach.

Co robić w przypadku obecności szerszenia azjatyckiego?

Jeśli zauważysz obecność tego gatunku lub jego gniazda, zachowaj ostrożność:

• Nie próbuj usuwać gniazda samodzielnie: Zakłócone szerszenie mogą być agresywne.
• Skontaktuj się ze specjalistami: Zgłoś obecność lokalnym władzom, straży pożarnej lub firmom specjalizującym się w usuwaniu gniazd.
• Chroń pszczoły: Jeśli jesteś pszczelarzem, zabezpiecz ule siatką ochronną i monitoruj obecność drapieżników.
• Stosuj pułapki: W niektórych rejonach używa się specjalnych pułapek przeznaczonych dla szerszeni.

Ochrona przed szerszeniem azjatyckim

Profilaktyka i szybka reakcja są kluczowe:

• Wczesna identyfikacja: Naucz się rozróżniać szerszenia azjatyckiego od innych gatunków owadów.
• Monitoring występowania: Obserwuj aktualne przypadki w swojej okolicy i informuj się u lokalnych władz.
• Współpraca ze społecznością: Informuj sąsiadów i ogrodników o możliwej obecności, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się.

Najczęściej zadawane pytania

1. Czy szerszeń azjatycki jest niebezpieczny dla ludzi?

W normalnym kontakcie nie jest agresywny, ale po zagrożeniu gniazda może zaatakować. Dla alergików użądlenie jest niebezpieczne.

2. Jak rozpoznać gniazdo szerszenia azjatyckiego?

Gniazda są kuliste i zawieszone wysoko na drzewach, ale mogą znajdować się także w budynkach. Mają wyraźny otwór wejściowy z boku.

3. Czy mogę złapać szerszenia azjatyckiego do pułapki?

Tak, istnieją pułapki z przynętą (np. mieszanka piwa i soku owocowego), które przyciągają szerszenie bez zagrożenia dla innych owadów.

4. Czy szerszeń azjatycki może się u nas na stałe osiedlić?

Tak, ze względu na zmiany klimatu i dostępność pożywienia jest w stanie przeżyć i rozmnażać się również w naszych warunkach.

5. Gdzie zgłosić obecność szerszenia azjatyckiego?

Obecność należy zgłosić do urzędu gminy, regionalnego urzędu ochrony środowiska, straży pożarnej lub specjalistom od zwalczania szkodników.

Szerszeń azjatycki to inwazyjny gatunek, który może negatywnie wpłynąć na nasze środowisko i bioróżnorodność. Wczesne rozpoznanie i odpowiednia reakcja mogą jednak zmniejszyć jego wpływ i chronić ekosystem oraz rodziny pszczele.