Oprzędzik pręgowany – ochrona roślin przed tym drobnym szkodnikiem

Oprzędzik pręgowany (Sitona lineatus) to mały chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, który żywi się liśćmi i korzeniami roślin strączkowych. Powoduje charakterystyczne dziurki w liściach i uszkodzenia korzeni, co prowadzi do osłabienia roślin i zmniejszenia plonów. Ten szkodnik jest niepozorny, ale przy masowym występowaniu może poważnie uszkodzić groch, bobik i fasolę.

Jak wygląda oprzędzik pręgowany?

Dorosły chrząszcz ma długość około 3–5 mm, ciało w kolorze szarobrązowym do oliwkowobrązowego i na pokrywach skrzydeł posiada charakterystyczne czarne podłużne prążki, od których pochodzi jego nazwa. Czułki są długie i członowane. Larwy są kremowe, robakowate i żyją w glebie w pobliżu korzeni roślin.

Gdzie i kiedy występuje?

Oprzędzik pojawia się wiosną po ociepleniu i atakuje głównie rośliny strączkowe takie jak groch, bobik i fasola. Najbardziej aktywny jest w ciepłe, słoneczne dni. Dorosłe osobniki przebywają na liściach, gdzie żerują i składają jaja do gleby.

Co zjada i jak szkodzi?

• Liście: Dorosłe osobniki wygryzają małe dziurki wzdłuż krawędzi liści – tzw. okienkowanie.
• Kwiaty: Przy dużym nasileniu może dojść do uszkodzenia pąków kwiatowych.
• Strefa korzeniowa: Larwy uszkadzają korzonki, co spowalnia wzrost roślin i zmniejsza liczbę strąków.
• Więzanie azotu: Uszkadzając brodawki korzeniowe, ograniczają zdolność roślin do wiązania azotu atmosferycznego.

Jakie rośliny są najbardziej zagrożone?

• Groch: Najczęstszy cel oprzędzika, zwłaszcza we wczesnych fazach wzrostu.
• Bobik: Uszkodzenia liści i korzeni prowadzą do karłowacenia roślin.
• Fasola: Rzadziej atakowana, ale przy dużym nasileniu również może ucierpieć.

Ciekawostki o oprzędziku pręgowanym

• Dorosłe osobniki pojawiają się wcześnie na wiosnę i szybko rozprzestrzeniają się na nowe uprawy.
• Larwy żyją ukryte w glebie – są więc trudniejsze do zauważenia niż dorosłe chrząszcze.
• Jedna samica może złożyć dziesiątki jaj w pobliżu korzeni roślin.
• Największe szkody występują w suchych latach i przy powtarzającej się uprawie na tym samym stanowisku.

Jak ograniczyć występowanie oprzędzika?

• Zmianowanie: Nie uprawiaj roślin strączkowych na tym samym miejscu co roku.
• Wczesny siew: Wcześniej posiane rośliny mogą szybciej rosnąć i lepiej opierać się atakom.
• Zwalczanie mechaniczne: Regularna kontrola i ręczne zbieranie chrząszczy z liści.
• Głębokie uprawki: Zmniejszają przezimowanie larw i poczwarek w glebie.
• Naturalne wyciągi: Wyciąg z czosnku lub pokrzywy może działać odstraszająco.

Najczęściej zadawane pytania

1. Kiedy oprzędzik jest najbardziej aktywny?

Przede wszystkim w ciepłe dni wiosną i na początku lata – zazwyczaj od kwietnia do czerwca.

2. Czy chemiczna ochrona pomaga?

Może być skuteczna, ale zaleca się ją jako ostateczność, zwłaszcza przy roślinach przeznaczonych do spożycia.

3. Czy oprzędzik jest groźny także dla innych roślin?

Głównie atakuje rośliny strączkowe, inne rośliny uszkadza jedynie sporadycznie.

4. Czy larwy mogą uszkodzić plony?

Tak – larwy uszkadzają korzenie i brodawki, co zmniejsza plon i zdolność roślin do wiązania azotu.

5. Jak zapobiec występowaniu w przyszłym roku?

Stosuj zmianowanie, dbaj o zdrową glebę i dokładnie usuwaj resztki roślin po sezonie.

Oprzędzik pręgowany to drobny, ale znaczący szkodnik roślin strączkowych. Dzięki odpowiednim działaniom i dobrej agrotechnice można jednak znacznie ograniczyć jego występowanie i ochronić plony.