Skoczogonki w ogrodzie – drobne glebowe szkodniki

Skoczogonki (Collembola) to drobne bezkręgowce żyjące głównie w glebie, ściółce liściastej, kompoście i mchach. Najczęściej mają zaledwie 1–3 mm długości i gołym okiem są ledwo dostrzegalne. W przyrodzie odgrywają ważną rolę w rozkładzie materii organicznej, jednak w ogrodach i szklarniach mogą działać także jako szkodniki.

Jak wyglądają skoczogonki?

To drobne, na ogół białe, szare lub ciemne organizmy o miękkim ciele. Nazwa pochodzi od „widełek ogonowych” – specjalnego wyrostka umożliwiającego skakanie na krótkie dystanse w razie niepokoju.

Gdzie występują skoczogonki?

Preferują wilgotne środowisko bogate w materię organiczną. W naturze spotyka się je w glebie, opadłych liściach i kompoście. W ogrodach i szklarniach często się przegęszczają przy wysokiej wilgotności, co prowadzi do problemów.

Jakie szkody powodują skoczogonki?

Choć większość gatunków żywi się rozkładającą się materią organiczną, przy przegęszczeniu mogą uszkadzać rośliny:

• Uszkadzają kiełkujące rośliny: Podgryzają młode kiełki i korzonki.
• Atakują delikatne części roślin: W szklarniach mogą ogryzać rozsady, liście i korzenie.
• Obniżają wigor roślin: Uszkodzone rośliny słabiej rosną i są bardziej podatne na choroby.

Negatywne skutki obecności skoczogonków w ogrodzie

• Szybko rozmnażają się w wilgotnym środowisku.
• Mogą masowo uszkadzać młode rozsady w szklarniach.
• Pozostawiają drobne otwory i uszkodzenia na liściach oraz łodygach.

Jak ograniczyć skoczogonki?

Skuteczne zmniejszenie ich liczebności wymaga połączenia kilku działań:

• Zmniejsz wilgotność: Ogranicz nadmierne podlewanie i zadbaj o dobre napowietrzenie podłoża.
• Usuń resztki organiczne: Przegęszczenia sprzyjają liście i szczątki roślin w glebie.
• Metody biologiczne: Pomóc mogą drapieżne roztocze lub pożyteczne nicienie.
• Ochrona chemiczna: Stosowana wyjątkowo, głównie w uprawach profesjonalnych.

Czy skoczogonki zawsze są szkodnikami?

Nie – w naturalnej ilości są elementem zdrowej gleby: rozkładają materię organiczną i wspierają powstawanie próchnicy. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy się przegęszczą i zaczynają uszkadzać młode rośliny.

Najczęściej zadawane pytania

1. Czy skoczogonki są widoczne gołym okiem?

Tak, ale są bardzo małe – zazwyczaj 1–3 mm. Najczęściej widać je jako drobne, poruszające się punkty w glebie.

2. Kiedy szkodzą najbardziej?

Przede wszystkim w szklarniach i podczas produkcji rozsady, gdy atakują kiełki i młode korzenie.

3. Czy są niebezpieczne dla człowieka?

Nie, skoczogonki nie stanowią zagrożenia dla ludzi ani zwierząt. Problemem są jedynie dla roślin.

4. Jak rozpoznać szkody powodowane przez skoczogonki?

Młode rośliny żółkną, więdną, mają podgryzione korzonki i drobne dziurki na liściach.

5. Czy można się ich całkowicie pozbyć?

Całkowicie nie, ale odpowiednimi działaniami można ograniczyć ich liczebność do poziomu, który nie powoduje szkód.

Skoczogonki to drobne organizmy glebowe o ważnej roli w ekosystemie, jednak w ogrodach i szklarniach mogą stać się szkodnikami. Kontrola wilgotności i zapobieganie przegęszczeniom to najlepsza ochrona.