Biegacz skórzasty w ogrodzie – pożyteczny nocny łowca szkodników

Biegacze (rodzaj Carabus) należą do chrząszczy z rodziny biegaczowatych (Carabidae). To drapieżne chrząszcze, aktywne głównie nocą, które pomagają ograniczać liczebność szkodników w ogrodzie. Ich wyraźnie, metalicznie połyskujący wygląd przyciąga uwagę, ale dla ludzi są całkowicie nieszkodliwe.
Jak wygląda biegacz?
Biegacze osiągają wielkość 2–4 cm (niektóre gatunki nawet więcej). Mają wydłużone ciało i długie nogi, co pozwala im bardzo szybko biegać. Typowa jest metalicznie lśniąca barwa – zielona, niebieska, fioletowa lub brązowomiedziana. Skrzydła mają zwykle zrośnięte, dlatego nie latają, lecz poruszają się błyskawicznym biegiem po ziemi.
Gatunki biegaczy w naszej przyrodzie
- Biegacz złocisty (Carabus auratus): Jeden z najlepiej rozpoznawalnych; zielonkawo-złoty połysk i czerwone nogi. Często spotykany w ogrodach i na polach.
- Biegacz skórzasty (Carabus coriaceus): Największy gatunek u nas, dorasta do ok. 4 cm. Ciemnobrązowy do czarnego, o masywnej sylwetce.
- Biegacz ogrodowy (Carabus hortensis): O metalicznie zielonym połysku, preferuje wilgotne miejsca.
- Carabus granulatus: Gatunek brunatny, częsty w krajobrazie rolniczym.
Jaką rolę mają biegacze w ogrodzie?
Biegacze to wielcy sprzymierzeńcy ogrodników:
- Polują na ślimaki: Należą do nielicznych naturalnych drapieżników ślimaków.
- Żywią się larwami: Zjadają larwy szkodliwych owadów, dżdżownice i drobne bezkręgowce.
- Nocni strażnicy: Najaktywniejsze po zmroku – wtedy tropią szkodniki wychodzące ze schronień.
Negatywne strony biegaczy w ogrodzie
Biegacze praktycznie nie mają wad:
- Nie szkodzą roślinom: Nie zjadają zielonych części ani owoców.
- Tylko straszą zapachem: W razie niepokoju mogą wydzielić intensywnie pachnącą, gorzką ciecz jako obronę.
Czy biegacze są niebezpieczni?
Nie, biegacze są całkowicie nieszkodliwi dla ludzi i zwierząt domowych. Nie gryzą i nie przenoszą chorób. Jedyną obroną jest wydzielina o gorzkim zapachu, która nie stanowi zagrożenia.
Ciekawostki o biegaczach
- Biegacze nie latają – mają zrośnięte pokrywy i skrzydła tylne, poruszają się szybkim biegiem.
- Należą do najważniejszych naturalnych regulatorów liczebności ślimaków.
- Larwy biegaczy są równie drapieżne jak osobniki dorosłe.
- Carabus coriaceus bywa uznawany za największy gatunek chrząszcza w Europie Środkowej.
Co zagraża biegaczom?
- Intensywne rolnictwo: Opryski chemiczne zabijają je oraz ich ofiary.
- Usuwanie kryjówek: Ogrody bez liści, drewna i kamieni nie zapewniają odpowiednich siedlisk.
- Sztuczne oświetlenie: Nocne światła dezorientują je i ograniczają aktywność.
Jak wspierać biegacze w ogrodzie?
- Naturalne zakątki: Zostaw w ogrodzie liście, gałęzie i kamienie jako schronienia.
- Bez chemii: Ogranicz pestycydy i trutki na ślimaki.
- Kompost: Zapewnia pokarm i kryjówki.
Najczęściej zadawane pytania
1. Czym żywią się biegacze?
Są drapieżne – polują na ślimaki, larwy owadów, dżdżownice i drobne bezkręgowce.
2. Czy biegacze są pożyteczne dla ogrodników?
Tak, należą do najskuteczniejszych naturalnych regulatorów ślimaków i szkodników.
3. Czy biegacz może ugryźć człowieka?
Nie, ludziom nie wyrządza krzywdy. W obronie wydziela jedynie intensywnie pachnącą ciecz.
4. Kiedy biegacze są aktywne?
Przede wszystkim nocą; za dnia kryją się pod liśćmi, kamieniami lub drewnem.
5. Jak odróżnić biegacza od innych chrząszczy?
Biegacze mają długie nogi, wydłużone ciało i często metaliczny połysk. Nie latają – tylko szybko biegają.
Biegacze to pożyteczni nocni łowcy, którzy naturalnie ograniczają ślimaki i owady w ogrodzie. Choć wyglądają efektownie, dla ludzi są całkowicie nieszkodliwi i zasługują na ochronę.