Chrabąszcz majowy – jak chronić ogród przed szkodnikiem

Chrabąszcz majowy (Melolontha melolontha) to dobrze znany chrząszcz, który powoduje szkody w ogrodach i na polach zarówno w stadium larwalnym, jak i dorosłym. Larwy chrabąszcza – znane jako pędraki – atakują korzenie roślin, podczas gdy dorosłe owady zjadają liście drzew. W tym artykule dowiesz się, jak rozpoznać chrabąszcza, jakie szkody powoduje i jak się przed nim bronić.

Jak wygląda chrabąszcz majowy?

Dorosły chrabąszcz osiąga długość 25–30 mm, ma brązowe pokrywy, czarną głowę i charakterystyczne wachlarzowate czułki. Jest aktywny głównie wieczorem i nocą, przyciągany przez światło. Larwa chrabąszcza (pędrak) jest biała, zgięta, z silnymi brązowymi żuwaczkami i żyje w glebie. Może osiągnąć długość do 5 cm.

Jakie szkody powoduje chrabąszcz?

Najwięcej szkód wyrządzają pędraki, ale także dorosłe owady mogą być uciążliwymi szkodnikami:

• Uszkodzenia korzeni: Pędraki zjadają korzenie traw, warzyw, kwiatów i drzew owocowych – rośliny więdną i zamierają.
• Zgryzanie liści: Dorosłe owady zjadają liście drzew, szczególnie owocowych (jabłonie, śliwy) i liściastych (dęby, brzozy).
• Zmniejszone plony: Rośliny zaatakowane przez pędraki mają słabszy wzrost i niższe plony.

Gdzie występuje chrabąszcz?

Najczęściej spotykany na glebach piaszczystych i lekkich, w ogrodach, na łąkach i polach. Preferuje cieplejsze rejony. Dorosłe osobniki pojawiają się wiosną (maj – czerwiec), natomiast pędraki rozwijają się w glebie przez kilka lat.

Ciekawostki o chrabąszczu majowym

• Ma cykl rozwojowy trwający 3–4 lata – większość życia spędza jako larwa (pędrak) pod ziemią.
• Dorosły chrabąszcz żyje tylko kilka tygodni i w tym czasie rozmnaża się.
• Jedna samica może złożyć do 80 jaj w glebie.
• Masowe występowanie: Co kilka lat może dochodzić do masowych pojawów chrabąszczy.

Jak pozbyć się chrabąszcza majowego?

Skuteczna ochrona wymaga długoterminowego i zróżnicowanego podejścia:

• Mechaniczne zwalczanie: Ręczne zbieranie dorosłych owadów wieczorem w czasie rójki (zwłaszcza w maju).
• Uprawa gleby: Przekopywanie i spulchnianie gleby zakłóca rozwój pędraków.
• Ochrona biologiczna: Stosowanie pasożytniczych nicieni (np. Heterorhabditis spp.), skutecznych wobec pędraków w glebie.
• Sadzenie roślin odstraszających: Na przykład aksamitki (nagietki) lub czosnek mogą działać jako naturalne repelenty.
• Monitorowanie występowania: Obserwacja dorosłych osobników w czasie rójki pomaga ocenić ryzyko wystąpienia pędraków.

Profilaktyka przed chrabąszczem

• Płodozmian: Ogranicza możliwość rozwoju pędraków na tym samym stanowisku.
• Nawożenie kompostem: Poprawia strukturę gleby i wspiera naturalnych wrogów pędraków.
• Utrzymanie trawnika: Regularne koszenie i napowietrzanie ogranicza składanie jaj w glebie.

Najczęściej zadawane pytania

1. Jak długo żyje chrabąszcz?

Pędrak – larwa chrabąszcza rozwija się przez 3–4 lata, dorosły owad żyje tylko kilka tygodni.

2. Czy pędraki są szkodliwe dla wszystkich roślin?

Tak, żywią się korzeniami wielu roślin – od traw po drzewa owocowe.

3. Czy chrabąszcz jest niebezpieczny dla ludzi?

Nie, nie stanowi zagrożenia dla ludzi ani zwierząt domowych.

4. Jak rozpoznać obecność pędraków w glebie?

Rośliny więdną bez widocznej przyczyny – po wykopaniu gleby można znaleźć białe pędraki.

5. Czy ptaki lub jeże pomagają?

Tak, są naturalnymi drapieżnikami pędraków – warto wspierać ich obecność w ogrodzie.

Chrabąszcz majowy może być interesującym owadem w przyrodzie, ale w ogrodzie wyrządza poważne szkody. Dzięki odpowiedniej profilaktyce i ukierunkowanej ochronie można znacząco ograniczyć jego występowanie i utrzymać rośliny w dobrej kondycji.