Jak siać i uprawiać buraki

Burak (Beta vulgaris), inaczej nazywany burakiem zwyczajnym, to popularne warzywo korzeniowe, bogate w składniki odżywcze i szeroko wykorzystywane w kuchni. Dzięki wysokiej zawartości witamin i minerałów burak uznawany jest za superżywność. Jego uprawa nie jest trudna, a przy odpowiedniej pielęgnacji można cieszyć się obfitymi zbiorami przez cały sezon. W tym artykule przedstawiamy różne odmiany buraka, ciekawostki oraz praktyczne porady dotyczące jego uprawy i pielęgnacji.

Odmiany buraka

Istnieje kilka różnych odmian buraka, które różnią się kolorem, smakiem i sposobem uprawy. Oto najpopularniejsze z nich:

• Burak czerwony – Najczęstsza odmiana o intensywnie czerwonej barwie i słodkim, ziemistym smaku. Najczęściej wykorzystywany do sałatek, soków i jako dodatek do dań.
• Burak złoty – Odmiana o żółtej lub złotej barwie i łagodniejszym, mniej ziemistym smaku niż burak czerwony. Idealny do sałatek.
• Burak pasiasty (Chioggia) – Znany ze swojego charakterystycznego, pasiasto ułożonego miąższu widocznego po przekrojeniu. Ma słodki smak i świetnie prezentuje się na talerzu.
• Burak biały – Mniej znana odmiana pozbawiona czerwonego pigmentu, o delikatnym i słodkim smaku, nadająca się do różnych dań.
• Boćwina (mangold) – Choć uprawiana głównie dla liści i łodyg, należy do tej samej grupy co burak. Liście boćwiny doskonale sprawdzają się w sałatkach, zupach i jako dodatek do dań, a jej kolorowe łodygi dodają uroku ogrodowi.

Ciekawostki o buraku

• Burak zawiera dużo witamin A, C i K oraz ważne minerały, takie jak żelazo, potas i magnez.
• W starożytnej Grecji burak był stosowany jako afrodyzjak i uważany za symbol miłości.
• Burak czerwony zawiera betalainy – barwniki odpowiedzialne za intensywną barwę i silne właściwości antyoksydacyjne.
• Burak zwyczajny może poprawiać wydolność fizyczną i obniżać ciśnienie krwi dzięki wysokiej zawartości azotanów.

Porady dotyczące uprawy buraka

Uprawa buraka jest stosunkowo łatwa, ale przestrzeganie kilku zasad pozwala uzyskać lepsze rezultaty. Oto praktyczne wskazówki:

1. Siew

• Wysiew wiosenny: Najlepiej siać buraki bezpośrednio do gruntu, gdy ziemia nagrzeje się do około 10 °C – zwykle w marcu lub kwietniu. Nasiona wysiewaj w rzędach co 20–30 cm, na głębokość około 2 cm. Każde nasiono buraka to w rzeczywistości zlepek kilku nasion, dlatego po wschodach należy siewki przerzedzić, zostawiając 5–10 cm między roślinami.

• Siew sukcesywny: Aby zbierać buraki przez cały sezon, wysiewaj co 2–3 tygodnie – zapewni to regularne plony od lata do późnej jesieni.

2. Stanowisko

• Słoneczne miejsce i przepuszczalna gleba: Burak lubi stanowiska słoneczne i głębokie, przepuszczalne gleby. Najlepiej, aby gleba była żyzna – warto dodać kompost lub nawóz organiczny przed wysiewem. Unikaj gleb kamienistych, ponieważ mogą deformować korzenie.

• Poprawa gleby: Jeśli gleba jest ciężka i gliniasta, dodaj piasek lub organiczne materiały, by poprawić strukturę i przepuszczalność podłoża.

3. Podlewanie

• Regularne nawadnianie: Buraki potrzebują równomiernego podlewania, zwłaszcza w okresach suszy. Gleba powinna być stale lekko wilgotna, ale nie przemoczone – nadmiar wody może prowadzić do gnicia korzeni. Równomierna wilgotność sprzyja tworzeniu gładkich, regularnych korzeni.

• Ściółkowanie: Ściółka pomaga utrzymać wilgoć w glebie i ogranicza wahania temperatury. Organiczna ściółka, np. słoma czy skoszona trawa, dodatkowo poprawia strukturę i żyzność gleby.

4. Nawożenie

• Nawożenie przed siewem: Burak nie wymaga intensywnego nawożenia w czasie wzrostu, ale warto przygotować glebę wcześniej. Dodanie kompostu lub nawozu organicznego zapewni odpowiednie składniki odżywcze. Unikaj nadmiaru azotu, który może powodować nadmierny rozwój liści kosztem korzeni.

• Nawożenie uzupełniające: Jeśli rośliny rosną słabo, można raz w sezonie zastosować lekkie nawożenie organiczne, które wspomoże dalszy rozwój.

5. Pielęgnacja roślin

• Przerzedzanie siewek: Gdy siewki osiągną 5–7 cm wysokości, należy je przerzedzić, zostawiając około 10 cm odstępu między roślinami. To zapewni wystarczająco miejsca na rozwój korzeni.

• Zwalczanie chwastów: Regularne odchwaszczanie jest niezbędne, ponieważ chwasty konkurują o wodę i składniki pokarmowe. Ściółkowanie ogranicza rozwój chwastów.

6. Ochrona przed szkodnikami i chorobami

• Szkodniki buraka: Najczęściej występujące szkodniki to mszyce i ślimaki. Ślimaki uszkadzają liście i młode siewki – warto stosować zapory z trocin lub popiołu. Mszyce można zwalczać naturalnymi opryskami, np. wodą z mydłem.

• Choroby grzybowe: W wilgotnej i deszczowej pogodzie mogą pojawić się choroby grzybowe – objawiają się żółknięciem i więdnięciem liści. Ważna jest dobra cyrkulacja powietrza i unikanie nadmiernego podlewania.

7. Zbiór

• Termin zbioru: Buraki można zbierać, gdy korzenie osiągną średnicę 5–7 cm – to optymalna wielkość dla najlepszego smaku i konsystencji. Większe korzenie mogą być twardsze i mniej smaczne. Zbieraj delikatnie, by nie uszkodzić pozostałych roślin.

• Przechowywanie plonów: Po zbiorze usuń liście, aby nie pobierały składników odżywczych z korzenia. Buraki można przechowywać w chłodnej piwnicy lub lodówce przez kilka tygodni. Na dłuższe przechowywanie – zakop je w piasku w chłodnym, ciemnym miejscu.

Najczęściej zadawane pytania

1. Kiedy najlepiej siać buraki?

Najlepiej siać wiosną, gdy gleba osiągnie temperaturę ok. 10 °C. Można też siać jesienią na późny zbiór.

2. Jak często podlewać buraki?

Buraki wymagają regularnego podlewania, by gleba była stale wilgotna. Dzięki temu korzenie nie będą pękać.

3. Jak często nawozić buraki?

Buraki nie wymagają częstego nawożenia. Wystarczy kompost lub nawóz organiczny przed wysiewem oraz żyzna gleba.

4. Jaka jest idealna wielkość buraka do zbioru?

Najlepiej zbierać, gdy korzenie mają 5–7 cm średnicy. Większe mogą być twarde i mniej słodkie.

5. Czy można uprawiać buraki w doniczce?

Tak, ale potrzebna jest głęboka doniczka z dobrym drenażem. Gleba musi być wilgotna, aby korzenie mogły dobrze się rozwijać.

Burak zwyczajny to uniwersalne i smaczne warzywo, które warto mieć w ogrodzie. Jego uprawa jest łatwa, a z pomocą tych wskazówek można cieszyć się obfitymi zbiorami przez cały sezon. Jeśli masz dodatkowe pytania lub potrzebujesz akcesoriów ogrodniczych, odwiedź nasz sklep internetowy.