Kruszczyca złotawka – jak chronić kwiaty i owoce

Kruszczyca złotawka (Cetonia aurata) to efektowny chrząszcz o zielono-złotym ubarwieniu, uznawany za jeden z klejnotów naszej przyrody. Choć wydaje się nieszkodliwy i estetyczny, w przypadku nadmiernego występowania może uszkadzać kwiaty – zwłaszcza róże – a także drzewa owocowe i ich owoce. W tym artykule dowiesz się, jak rozpoznać kruszczycę, czym szkodzi i co robić, gdy pojawia się w dużych ilościach.

Jak wygląda kruszczyca złotawka?

Kruszczyca osiąga długość 14–20 mm i ma metalicznie zielony, błyszczący kolor ze złotym połyskiem. Może mieć także niebieskawe, brązowe lub fioletowe odcienie. Jej ciało jest masywne, z krótkimi nogami i skrzydłami, pod którymi znajdują się błoniaste lotki. Podczas lotu nie otwiera pokryw – lata z zamkniętymi pokrywami, co jest rzadkością.

Gdzie występuje kruszczyca?

Najczęściej spotykana na słonecznych łąkach, w ogrodach, sadach i na obrzeżach lasów. Lubi kwiaty (róże, piwonie, margerytki) oraz owoce (jabłka, śliwki, czereśnie). Występuje od wiosny do końca lata, szczególnie w ciepłe dni.

Czym żywi się kruszczyca?

Dorosłe osobniki żywią się pyłkiem, nektarem i słodkimi sokami z przejrzałych owoców. Larwy rozwijają się w glebie lub kompoście:

• Kwiaty: Podczas żerowania uszkadzają płatki i pręciki.
• Owoce: Szczególnie przejrzałe lub uszkodzone – przyczyniają się do ich gnicia.
• Materia organiczna: Larwy żyją w rozkładającym się drewnie, kompoście lub odchodach i wspomagają rozkład.

Jakie szkody może powodować kruszczyca?

W normalnych ilościach nie jest groźna, ale przy masowym występowaniu mogą pojawić się następujące problemy:

• Uszkodzenia kwiatów: Obgryzanie płatków zmniejsza walory ozdobne kwiatów (np. róż).
• Zepsucie owoców: Dorosłe chrząszcze naruszają powierzchnię przejrzałych owoców, co prowadzi do ich szybkiego gnicia.
• Ograniczenie zapylania: Nadmierne zjadanie pyłku może zmniejszyć skuteczność zapylania.

Ciekawostki o kruszczycy złotawce

• Kruszczyca jest jednym z najpiękniejszych chrząszczy Europy – jej metaliczny połysk to efekt mikrostruktury powierzchni ciała.
• W przeciwieństwie do większości chrząszczy lata bez otwierania pokryw.
• Larwy kruszczycy są nieszkodliwe i pomagają w rozkładzie materii organicznej – nie należy ich usuwać z kompostu.
• Status chroniony: W wielu krajach kruszczyca podlega ochronie – działania przeciw niej należy dobrze rozważyć.

Jak ograniczyć występowanie kruszczycy?

Jeśli kruszczyca powoduje szkody na roślinach ozdobnych lub owocach, pomocne mogą być następujące działania:

• Ręczne zbieranie: Rano lub wieczorem można delikatnie strząsnąć chrząszcze do pojemnika.
• Osłanianie kwiatów: Cenne kwiaty można chronić siatkami lub włókniną w czasie największej aktywności chrząszczy.
• Usuwanie przejrzałych owoców: Nie pozostawiaj uszkodzonych owoców na drzewach ani ziemi – przyciągają kruszczycę.
• Wspieranie naturalnych wrogów: Ptaki i drobni drapieżcy ograniczają liczbę dorosłych osobników.

Najczęściej zadawane pytania

1. Czy kruszczyca złotawka to szkodnik czy pożyteczny owad?

W umiarkowanej liczbie jest pożyteczna jako zapylacz i pomocnik w rozkładzie materii organicznej. W nadmiarze może jednak szkodzić.

2. Czy kruszczyca może ugryźć lub ukłuć?

Nie, jest całkowicie nieszkodliwa dla ludzi i zwierząt.

3. Czy można zostawić larwy w kompoście?

Tak, larwy kruszczycy nie szkodzą roślinom i wspierają rozkład – są mile widziane w kompoście.

4. Co przyciąga kruszczycę do ogrodu?

Kwiaty z otwartym środkiem (np. róże, margerytki), słodkie soki i przejrzałe owoce.

5. Kiedy kruszczyca jest najbardziej aktywna?

Podczas słonecznych dni od maja do sierpnia. Rano i wieczorem jest mniej ruchliwa i łatwiejsza do zebrania.

Kruszczyca złotawka to piękny i interesujący owad, który należy do naszej przyrody. Jeśli jednak powoduje szkody na owocach lub roślinach ozdobnych, istnieją łagodne sposoby, by utrzymać ją pod kontrolą bez zbędnego niszczenia.